Sport, sztuka walki czy filozofia życia – karate rozwija ciało i umysł, zwiększając pewność siebie i wzmacniając mięśnie. Trening karate poprawia gibkość i koordynację, dlatego jest polecany m.in. dzieciom i dorosłym z wadami postawy. Jak nauczyć się karate i co przyda się na zajęciach?

Czym jest karate i skąd pochodzi ta sztuka walki?

Początków karate należy szukać na japońskiej wyspie Okinawa, gdzie w związku z zakazem używania broni doskonalono różne techniki samoobrony oparte na ruchach dłoni i nóg, w tym m.in. miejscowe „te” oraz różne odmiany chińskich sztuk walki wushu, do których zalicza się np. kung-fu. Karate w wolnym tłumaczeniu oznacza „sztukę pustych dłoni”. Treningi obejmują przygotowanie fizyczne do rywalizacji sportowej oraz tzw. medytację w ruchu, rozwijającą koncentrację, opanowanie i umiejętność dążenia do celu. Są to główne powody, dla których karate jest niezwykle popularne wśród dzieci i młodzieży. 

Karate tradycyjne a szkoły nowoczesne

Na całym świecie karate trenuje ponad 60 milionów osób. Większość porusza się wśród technik i styli tzw. karate tradycyjnego, skupiającego się na samoobronie i skutecznym unieszkodliwianiu przeciwnika, niezależnie od jego wzrostu i wagi. W związku z tym starcia w trakcie zawodów trwają do wyprowadzenia ciosu kończącego, co wymaga od zawodnika znakomitej techniki i dobrej strategii. Nieco inaczej jest w karate nowoczesnym, które ma mniejszy związek z samoobroną. Jest to szkoła walki sportowej, gdzie szybkość i precyzja trafiania w cel jest znacznie ważniejsza niż siła bądź skuteczność ciosu.

Style w karate – jaki wybrać?

Tradycja karate wędruje od mistrza do uczniów, którzy na drodze samodoskonalenia wynajdują własne metody kształcenia i walki. Z tego powodu na przestrzeni dziejów powstało wiele styli tej dyscypliny koncentrujących się m.in. na niskiej postawie i oszczędnych ruchach (shotokan), odporności na ból i sile fizycznej (goju-ryu), kopnięciach i uderzeniach (kyokushin) bądź unikach (wado-ryu). Jeśli szukamy stylu, który przygotuje nas do rzeczywistej walki, dobrym wyborem jest goju-ryu, natomiast w walce sportowej z jednym przeciwnikiem idealnie sprawdzi się shito-ryu.

Czy karate można się nauczyć w domu?

Odpowiedni trening w domu przygotowuje ciało do wysiłku i zwiększa siłę mięśni, jednak nauka prawidłowego zadawania ciosów karate jest ściśle związana z pozycją sensei – trenera i mentora. Kolejne pasy w karate, symbolizujące nasze doświadczenie i sprawność, można zdobyć tylko, zapisując się do klubu. Zajęcia prowadzone są z podziałem na grupy dla dzieci i dorosłych oraz pod okiem licencjonowanych instruktorów.  

Ile trwa nauka karate?

Zgodnie z filozofią karate trening trwa aż do osiągnięcia pełnej doskonałości duchowej i fizycznej, czyli do końca życia. Utytułowanym karatekom o wybitnych zasługach tradycyjnie przyznaje się stopień 10 dan, jednak zanim zdobędziemy możliwość przepasania się czarnym pasem mistrzowskim, niezbędne jest pokonanie kilku etapów uczniowskich.

Podział stopni karate (mogą różnić się w zależności od stylu):

Podział stopni karate

StopieńPasOkres treninguWiekPrzykładowe wymagania 9 KYU Biały 1,5 miesiąca (min. 12 treningów) Bez ograniczeń Wiedza w zakresie wiązania pasa,
  składania karategi (kimona) 8 KYU Żółty 3 miesiące (min. 24 treningi) Bez ograniczeń 7 KYU Pomarańczowy 3 miesiące (min. 24 treningi) Bez ograniczeń 6 KYU Zielony 3 miesiące (min. 24 treningi) Bez ograniczeń 5 KYU –
  4 KYU Niebieski 3 miesiące (min. 24 treningi) Bez ograniczeń Start w min. 3 zawodach
  klubowych 3 KYU –
  2 KYU Brązowy 3 miesiące (min. 24 treningi) Bez ograniczeń Udział w zawodach Polskiego
  Związku Karate Tradycyjnego 1 KYU Brązowy 4 miesiące (min. 32 treningi) Bez ograniczeń 1 DAN Czarny 1 rok (min. 100 treningów) Min. 14 lat 2 DAN Czarny 2 lata Min. 16 lat 3 DAN Czarny 3 lata Min. 21 lat 4 DAN Czarny 4 lata Min. 25 lat Licencja instruktora PZK 5 DAN Czarny 5 lat Min. 30 lat Wybitne osiągnięcia 6 DAN Czarny 6 lat Min. 36 lat 7 DAN Czarny 7 lat Min. 43 lat 8 DAN Czarny 8 lat Min. 51 lat 9 DAN Czarny 9 lat Min. 61 lat

Co karate daje dzieciom? Kiedy można zapisać dziecko na karate?

Naukę karate można rozpocząć w każdym wieku, a już po ok. 3 miesiącach i zaliczeniu egzaminów można wystartować w pierwszych zawodach Polskiego Związku Karate Tradycyjnego. W praktyce kluby organizują zajęcia dla dzieci już od 5. roku życia, stopniowo budując kondycję. Na zajęciach panuje dyscyplina i ściśle przestrzegana etykieta – z pozdrowieniem (ukłonem), okrzykami i określonymi sposobami zwracania się do mistrza. W ten sposób już wśród najmłodszych kształtowana jest postawa szacunku i spokoju, a złożone ćwiczenia ruchowe wzmacniają całe ciało, eliminując wady postawy.

Karate dla dzieci i dorosłych – jak wygląda trening?

Karate naucza się w grupach pod okiem doświadczonego instruktora. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z dziećmi, czy z dorosłymi, każde spotkanie ma podobny przebieg. Na początku bierzemy udział w ceremonii rozpoczęcia – tradycyjnym wejściu na matę i powitaniu związanym z korzeniami tej sztuki walki. Następnie przechodzimy do 15-minutowej rozgrzewki, treningu właściwego, stretchingu z rozluźnianiem mięśni i ceremonii zakończenia. Trening z użyciem rękawic, tarcz, worków i innych akcesoriów do sportów walki podejmowany jest dopiero po zdobyciu odpowiedniej techniki ciosów.   

Jakie kimono i pas do karate wybrać?

Na pierwszych zajęciach karate wystarczy wygodny strój sportowy, który nie ogranicza ruchów podczas uderzeń i kopnięć. Z czasem warto zakupić jednak tradycyjny strój treningowy – kimono sportowe, nazywane karategą. Rozmiar kimona wystarczy dopasować do wzrostu – długość rękawów ma w tym przypadku drugorzędne znaczenie. Wraz ze zdawaniem kolejnych stopni uczniowskich kupujemy również kolorowy pas zgodny z wymaganiami klubu. Jak poprawnie wiązać pas karate czy składać kimono? O tym dowiemy się już w trakcie pierwszych treningów.